طراحی کانون ارزیابی ارتقایی مدیران و بررسی ویژگی های روان سنجی و فرایندهای آن

هدف این پژوهش طراحی، اجرا و اعتباریابی کانون ارزیابی ارتقایی مدیران در یک شرکت خدماتی بود. برای دستیابی به این هدف، این پژوهش با روش پژوهش در هم تنیده (کمی- کیفی) در شش گام انجام شد. در گام اول، هدف کانون ارزیابی، مشخص گردید. در گام دوم، بر اساس انجام تحلیل بُعد و تحلیل شایستگی به ترتیب دو الگو حاوی 82 بُعد فرعی و 78 شایستگی فرعی شناسایی گردید که در نهایت در قالب 8 شایستگی محوری اصلی به نام های ارزش، تحلیل، تصمیم گیری، دانش، سازگاری، عملکرد، رهبری و ارتباط طبقه بندی شدند. سپس، تعداد 9 بُعد فرعی مرتبط با شغل (حل مشکل، برنامه ریزی، آگاهی بین فردی، انعطاف پذیری، نتیجه محوری، مربی گری، ارتباط شفاهی، ارتباط نوشتاری و ارتباط شنیداری)، برای طراحی کانون، انتخاب گردید. در گام سوم، تعداد 6 تمرین شبیه سازی مرتبط با شغل (مطالعه موردی، ارائه شفاهی، بحث گروهی، کشف حقیقت، کازیه و تعاملی) برای سنجش 9 بُعد، بر اساس تحلیل وظیفه و تحلیل سازمان، طراحی گردید. در گام چهارم، تعداد 8 شرکت کننده (مدیران میانی شرکت ) و تعداد 9 ارزیاب (کارشناسان ارشد روان شناسی صنعتی و سازمانی) به روش نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند. سپس ارزیاب ها به روش آموزش چارچوب مرجع تحت آموزش قرار گرفتند و پس از تأیید اثربخشی آموزش ارزیاب ها، کانون ارزیابی به صورت مقدماتی با 4 نفر کارشناس ارشد صنعتی و سازمانی، به عنوان شرکت کننده مقدماتی اجرا گردید. در گام پنجم، برای هر 8 شرکت کننده، امتیاز هر بُعد در هر تمرین شبیه سازی (pedr)، امتیاز کلی بُعد (odr)، امتیاز هر تمرین (oer) و امتیاز کلی عملکرد (oar) تعیین گردید. در گام ششم، چهار نوع اعتبار (صوری، محتوا، همزمان و سازه) روش کانون ارزیابی، به ترتیب از طریق نظرخواهی از ارزیاب ها، نظرخواهی از شرکت کنندگان، ارتباط نمره های تمرین شبیه سازی با آزمون های کاغذ- مدادی (همکار و سرپرست) و ماتریس چند صفت- چند روش تأیید شد. پایایی روش کانون ارزیابی از طریق پایایی بین ارزیاب ها (و یا پایایی بین ارزیاب ها با ارزیاب ملاک) در هر یک از ابعاد هر تمرین شبیه سازی، پایایی درون ارزیاب ها، پایایی بین ابعاد یکسان در تمرین های شبیه سازی مختلف و پایایی مقیاس های امتیازدهی رفتاری رضایت بخش بود. همچنین بین برخی از ویژگی های شخصیتی ارزیاب ها و سهل گیری یا سخت گیری آنان در امتیازدهی رابطه وجود داشت. بازخورد دریافت شده از شرکت کنندگان و ارزیاب ها نیز، حاکی از اثربخش بودن روش کانون ارزیابی بود.